โรงพยาบาลต้นแบบ ลดหวาน มัน เค็ม เพื่อผู้ใช้บริการสุขภาพดี

ต้องยอมรับว่า ปัจจุบันพฤติกรรมการใช้ชีวิตของผู้คนเปลี่ยนแปลงไปจากอดีตมาก โดยเฉพาะเรื่องของการรับประทานอาหาร ที่คนส่วนใหญ่มักบริโภคอาหารเกินความจำเป็นหรือเกินความต้องการของร่างกาย บริโภคอาหารที่ไม่ปลอดภัย อีกทั้งขาดการออกกำลังกาย มีภาวะเครียดจนส่งผลต่อสุขภาพ ทั้งหมดนี้ถือเป็นความเสี่ยงให้เกิดปัญหาสุขภาพและโรคต่างๆ ตามมา

ประเด็นที่กล่าวไปนั้น ถือเป็นแรงผลักดันให้เกิดการพัฒนา เป็นต้นแบบด้านการจัดบริการอาหารเพื่อสุขภาพ ลดหวานมันเค็มให้กับอีกหลายๆ โรงพยาบาลทั่วประเทศ
สสส. ได้ผลักดันการลดการบริโภคอาหารสุขภาพ ลดหวาน มัน เค็ม เพื่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพในโรงพยาบาล จึงได้จัดโครงการ “พัฒนาต้นแบบโรงพยาบาลสร้างเสริมสุขภาพในด้านการจัดบริการอาหารสุขภาพ ลดหวาน มัน เค็ม” โดยเน้นกลุ่มเป้าหมายทั้งประชาชนที่มารับบริการและบุคลากรในโรงพยาบาล เพื่อเป็นต้นแบบในการสร้างเสริมสุขภาพที่เกิดจากการมีส่วนร่วมของบุคลากรในโรงพยาบาล ฝ่ายโภชนาการ และชุมชน โดยมีโรงพยาบาลต้นแบบ ทั้ง 4 ภาค ได้แก่ โรงพยาบาลรามาธิบดี (ภาคกลาง), โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี (ภาคใต้), โรงพยาบาลพะเยา (ภาคเหนือ) และโรงพยาบาลสุรินทร์ (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) เพื่อกำหนดเป็นเป้าหมายหลักในการพัฒนาอันจะช่วยลดปัญหาใน 4 ด้าน คือ ลดการเกิดโรค ลดภาวะแทรกซ้อน ลดการเสียชีวิต และลดภาระค่าใช้จ่าย โดยเฉพาะโรควิถีชีวิตที่สำคัญ ได้แก่ ความดันโลหิตสูง, หัวใจ, หลอดเลือดสมอง, ไตเรื้อรัง, มะเร็ง, และเบาหวาน และคาดว่าจะมีโรงพยาบาลต้นแบบเพิ่มขึ้นอีกหลาย แห่งทั่วประเทศ
นอกจากความชัดเจนของนโยบายแล้ว การจะบูรณาการงานสร้างเสริมสุขภาพและสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการสร้างสุขภาพ ทั้งในโรงพยาบาลและสังคมให้เกิดขุ้นได้จริงนั้น ต้องอาศัยแผนการดำเนินงานที่มีความชัดเจนด้วย โดยได้ส่งเสริมให้จัดโครงการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “ลดเค็ม เพื่อสุขภาพ” โดยมีร้านค้าที่เข้าร่วมกิจกรรมนี้มากขึ้นๆ มีการคิดสูตรเมนูอาหารลดหวานมันเค็ม เช่น ยำมะระกุ้งสด แกงเห็ดเพื่อสุขภาพ ทับทิมกรอบ โดยใช้นมสดพร่องมันเนยแทนกะทิ อีกทั้งยังได้จัดทำแบบสอบถาม ด้วยคำถามว่า “มีพฤติกรรมการทานอาหารหวานมันเค็ม น้อยลงหรือไม่”

มีการอบรมเชิงวิชาการและปฏิบัติการ ได้ปรับสูตรอาหารจากเมนูที่ขายดีที่สุด โดยมีนักโภชนาการคอยดูแลและให้คำปรึกษา ลดความหวานมันเค็ม ซึ่งอาหารที่มีการปรับสูตร ได้แก่ ข้าวมันไก่, ข้าวผัดหมู, น้ำพริกหนุ่ม, ลาบหมู และน้ำซุปก๋วยเตี๋ยว รวมถึงกาแฟสด นอกจากนี้ฝ่ายโภชนาการยังได้ปรับสูตรเมนูอาหารสำหรับผู้ป่วยในอีกด้วย นอกจากนี้ยังมีการส่งเสริมเผยแพร่ความรู้ในโรงพยาบาล โดยมีป้ายเมนูอาหารสุขภาพติดหน้าร้านค้าสวัสดิการ, มีป้ายไวนิลติดหน้าลิฟต์, มีเสียงตามสาย ทั้งหมดนี้ก็เพื่อเป็นการขยายการดูแลสุขภาพโภชนาการ เพื่อลดหวานมันเค็มไปสู่คนในชุมชน และที่สำคัญพบว่ากลุ่มเป้าหมายอย่างผู้ที่มีน้ำหนักเกิน สามารถลดน้ำหนักได้ถึง 70% ใน รพ.บางแห่งก็มีการจัดประกวดเมนูอาหารลดหวานมันเค็ม ซึ่งกิจกรรมทั้งหมดนี้ได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดีจากบุคลากรทุกภาคส่วนของโรงพยาบาล

ระบบการจัดการบริการอาหารเพื่อสุขภาพ ลดหวาน มัน เค็ม จะเอื้อประโยชน์ให้ประชาชนสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการเลือกบริโภคอาหาร ให้หันมาเลือกบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพกันมากขึ้นได้ และจากจุดเล็กๆ นี้ จะช่วยเติบใหญ่ แผ่กิ่งก้านสาขาให้อนาคตได้…หากดำเนินโครงการนี้ได้อย่างต่อเนื่อง โรคไม่ติดต่อเรื้อรังหรือ NCDs ก็จะลดน้อยลงไปจากสังคมไทยในที่สุด