ลดโอกาสเสี่ยง “หัวใจพิการแต่กำเนิด”

หัวใจพิการหรือผิดปกติแต่กำเนิด คือความผิดปกติของหัวใจหรือหลอดเลือดใกล้หัวใจ โดยปกติหัวใจของทารกจะสร้างเมื่ออายุครรภ์ได้ 5 สัปดาห์ และเสร็จสมบูรณ์เมื่อประมาณ 12 สัปดาห์ ซึ่งสาเหตุคือ

1. โรคทางพันธุกรรมบางชนิด

• ดาวน์ซินโดรมคือทารกมีโครโมโซมคู่ที่ 21 เกินมา ทำให้เติบโตช้า ระดับสติปัญญาด้อยกว่าปกติ (40% ของเด็กดาวน์ซินโดรมหัวใจจะผิดปกติ)
• เทอร์เนอร์ซินโดรม(Turner syndrome) คือโครโมโซมเพศหายไป 1 ตัวในเด็กหญิง ตัวจะเตี้ยและไม่มีประจำเดือน ( 30 % จะมีปัญหาที่ลิ้นหัวใจและเส้นเลือดตีบ)

2. ปัจจัยเสี่ยงของแม่ขณะตั้งครรภ์

• เช่นโรคเบาหวาน ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ไม่ดีในขณะตั้งท้องเสี่ยงที่ลูกจะหัวใจผิดปกติ เช่น เส้นเลือดหัวใจทารกสลับข้างกัน, กล้ามเนื้อหัวใจหนา
• ป่วยขณะตั้งท้องยิ่งช่วง 3 เดือนแรกอาจส่งผลต่อหัวใจเด็กได้ เช่น แม่ป่วยเป็นโรคหัดเยอรมัน เด็กจะหัวใจผิดปกติ รวมไปถึงสมองและตาผิดปกติด้วย, ส่วนไข้หวัดใหญ่เสี่ยงทำให้เด็กหัวใจผิดปกติได้มากขึ้นถึง 2 เท่า
• ถ้าแม่มีไข้สูงก็มีผลต่อหัวใจของลูก จึงควรกินยาลดไข้ที่ไม่อันตรายต่อผู้หญิงตั้งท้อง นอกจากคุณแม่ต้องใช้ยาให้น้อยที่สุดแล้ว ก่อนกินยาอะไรต้องปรึกษาหมอก่อนทุกครั้ง
• ดังนั้นขณะตั้งท้องแม่ต้องดูแลสุขภาพตัวเองให้ดีและก่อนตั้งต้องควรฉีดวัคซีนป้องกันโรคหัดเยอรมัน (ในกรณีที่ไม่มีภูมิคุ้มกัน) และวัคซีนไข้หวัดใหญ่ การได้รับยาหรือสารเคมีต่างๆ ขณะตั้งท้อง
  1. เครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือสารเสพติดอาจส่งผลต่อหัวใจและอวัยวะอื่นๆ ของลูกในท้องรวมถึงสมองด้วย ความรุนแรงจะขึ้นอยู่กับปริมาณที่แม่รับเข้าไป วิธีป้องกันที่ดีที่สุดคืองดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสารเสพติดทุกชนิดตลอดการตั้งท้อง
  2. หลีกเลี่ยงยาอื่นๆ เช่น ยากันชัก ยาไอบูโปรเฟน ยารักษาสิว (ทั้งแบบทาและแบบกิน)
  3. เลี่ยงการสัมผัสสารเคมีบางชนิดโดยเฉพาะน้ำมันวานิช และยาทาเล็บ

ในปัจจุบันมีเทคโนโลยี DNA (NIPT) ที่สามารถตรวจภาวะเสี่ยงโรคนี้ได้ตั้งแต่คุณแม่ตั้งครรภ์ 10 สัปดาห์ขึ้นไป มีความแม่นยำสูง ถึง 99% เพียงแค่เจาะเลือดมารดาเพื่อการตรวจวิเคราะห์เพียง 10 มิลลิลิตร ใช้เวลาในการตรวจวิเคราะห์และรายงานผลภายใน 7-10 วัน วิเคราะห์ได้ทั้งในกรณีที่มารดาตั้งครรภ์บุตรคนเดียว ตั้งครรภ์แฝด หรือมารดาที่ได้รับการบริจาคเซลล์ไข่ รวมทั้งสามารถตรวจเด็กหลอดแก้วได้