ไขมันในเลือดสูง….ในมุมมองแพทย์แผนปัจจุบัน

ในมุมมองของแพทย์แผนปัจจุบัน โรคไขมันในเลือดสูง เป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับไขมันในเลือดสูงกว่าปกติ อาจเป็นระดับโคเลสเตอรอลสูงหรือระดับไตรกลีเซอร์ไรด์สูงอย่างใดอย่างหนึ่งหรือสูงทั้งสองชนิดก็ได้   

โคเลสเตอรอล  (Cholesterol)  มีความจำเป็นต่อร่างกายอย่างมาก พบในเยื่อหุ้มเซลล์ของทุกเนื้อเยื่อในร่างกายและถูกขนส่งในกระแสเลือด  ร่างกายใช้โคเลสเตอรอลเป็นสารเบื้องต้นในการสร้างฮอร์โมนเพศทุกชนิด สร้างน้ำดี สร้างสารสเตอรอลที่อยู่ใต้ผิวหนังเพื่อเปลี่ยนเป็นวิตามินดี เมื่อโดนแสงแดด จะสะสมอยู่มากในเนื้อเยื่อและอวัยวะ เช่น ตับ ไขสันหลัง สมอง และผนังหลอดเลือดแดง

ความจริงแล้ว โคเลสเตอรอลส่วนใหญ่ไม่ได้มากับอาหาร แต่จะถูกสังเคราะห์ขึ้นภายในร่างกายได้เอง (ประมาณ 70%) อีกส่วนหนึ่งจำเป็นต้องได้จากอาหาร โดยโคเลสเตอรอลจะพบมากในไข่แดง เครื่องในสัตว์ และอาหารทะเล

ภาวะไขมันในเลือดสูงมากเกินปกติ

ไขมันจะไปสะสมอยู่ตามผนังหลอดเลือดแดงทั่วร่างกาย เช่น หลอดเลือดสมอง หลอดเลือดหัวใจ ทำให้เกิดเส้นเลือดแดงแข็งตัว (Atherosclerosis) และการตีบตันของหลอดเลือดในอนาคต จะเป็นช้าหรือเร็วขึ้นอยู่กับปริมาณโคเลสเตอรอล และปัจจัยเสี่ยงร่วมด้วย เช่นความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง เบาหวาน การสูบบุหรี่ ความอ้วน และการไม่ออกกำลังกาย จึงเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ทำให้เกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดสมอง ผู้ที่มีภาวะไขมันในเลือดสูงจึงมีโอกาสเป็นโรคหัวใจขาดเลือด สมองขาดเลือด อัมพฤกษ์ อัมพาตได้ง่าย

ชนิดของไขมันในเลือด

1. ไตรกลีเซอร์ไรด์ ร่างกายสามารถสร้างขึ้นเองจากน้ำตาล แป้ง แอลกอฮอล์ และส่วนหนึ่งได้รับจากอาหารที่รับประทาน ไตรกลีเซอร์ไรด์มีความสำคัญหลายเรื่อง นับตั้งแต่ให้พลังงาน ช่วยในการดูดซึมวิตามิน เอ, ดี, อี, เค และช่วยทำให้รู้สึกอิ่มท้องได้นาน

นอกจากนี้ ร่างกายยังเก็บสะสมไตรกลีเซอไรด์ไว้สำหรับให้พลังงานเมื่อร่างกายต้องการ ดังนั้นการมีไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง หรือพบว่าไขมันในเลือดสูงในคนที่มีโคเลสเตอรอลสูงอยู่แล้ว เชื่อว่ามีโอกาสเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจและสมองตีบตันได้มากขึ้น

2. โคเลสเตอรอล ส่วนหนึ่งร่างกายสามารถสังเคราะห์ขึ้นได้เองจากตับและลำไส้ และส่วนหนึ่งได้รับจากอาหาร แหล่งโคเลสเตอรอลในอาหารพบมากใน ไข่แดง ปลาหมึก หอยนางรม เครื่องในสัตว์ นม เนย โดยแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ

— โคเลสเตอรอลชนิดร้าย (LDL) : เป็นไขมันชนิดไม่ดีที่มาจากไขมันสัตว์ ถ้าไขมันชนิดนี้สูงจะไปเกาะผนังหลอดเลือดทำให้ตีบแคบลง การไหลเวียนของเลือดไม่สะดวก ความยืดหยุ่นของหลอดเลือดเสียไป หากมีระดับสูงเกินไปจะไปสะสมที่เยื่อบุด้านในของหลอดเลือดแดง ทำให้เกิดความเสี่ยงของภาวะหลอดเลือดแข็ง ตีบ หรืออุดตันได้ง่าย

— โคเลสเตอรอลชนิดดี (HDL) : เป็นชนิดที่มีประโยชน์ ทำหน้าที่นำโคเลสเตอรอลที่เหลือไปทำลายที่ตับ ป้องกันการเกิดภาวะเลือดแดงแข็ง การมีไขมัน HDL สูงจะทำให้โอกาสเป็นโรคหลอดเลือดลดลง ซึ่งการทำให้ HDL สูง ต้องออกกำลังกาย HDL เป็นไขมันที่มีขนาดเล็กที่สุดและมีส่วนสำคัญในการทำไขมันโคเลสเตอรอลแตกตัวและขับออกสู่ตับในรูปของน้ำดี ซึ่งจากการศึกษาวิจัยพบว่าบุคคลที่มีระดับ HDL ในเลือดสูงมักจะมีอายุยืนยาวกว่าผู้ที่มีระดับ HDL ในเลือดต่ำ และเชื่อว่า “HDL ช่วยป้องกันการเกิดหลอดเลือดแดงแข็งและตีบแคบได้”